fen etkinlikleri

Nabız Atışını Gözleyelim

Bir kibrit çöpüne raptiyeye batıralım. Daha sonra elimizi avucumuzu yukarı gelecek şekilde masanın üzerine koyup nabzımızı hissettiğimiz noktaya şekildeki gibi raptiye batırılmış kibriti koyalım. Kibrit çöpünün hareketlerini

Gökkuşağı Yapalım

Şeffaf ışık geçiren bir kabın içine şekilde ki gibi yarıya kadar su dolduralım. Daha sonra içine aynayı eğik biçimde gerekirse tutturmak için cam macunu kullanarak şekildeki gibi yerleştirelim. Aynanın su içindeki kısmına şekildeki gibi bir el feneri ile ışık tutalım.Lambanın hemen üzerine bir beyaz kağıt tuttuğumuzda gök kuşağı oluşumunu gözleriz. Lambayı oynatarak değişik renk değişimlerini de gözleyebiliriz.

GERİ DÖNÜŞÜMLÜ KÂĞIT YAPALIM

Gerekli malzemeler

Eski gazeteler, bir parça çok ince delikli tel, bir kaç emici bez, plastik kova ve leğen, tahta kaşık yada mutfak robotu, toz boya (renkli kağıt yapmak için), naylon poşet, ağırlık (mesela kalın kitaplar)

Yapılışı

Eski gazeteleri kovaya koyun, su ekleyerek bir gece bekletin. Ertesi gün suyu süzün, ıslak gazeteleri tahta kaşıkla ezerek hamur haline getirin.
( Bu işlemi eğer annenizde izin alabilirseniz mutfak robotunda yapabilirsiniz.)
Kağıdınızın renkli olmasını istiyorsanız, boya da katabilirsiniz.

Kağıt hamurunu leğene koyun ve eşit ölçüde su ekleyip karıştırın. Teli karışımın içine sokup üzerinde kalan hamurla birlikte çıkarın.

temiz düz bir yere bir bez serin ve teli, kağıt hamurun bulunduğu yüzey alta gelecek biçimde çabucak bunun üzerine koyun. İyice bastırın ve hamur beze yapışınca kaldırın. Hamurun üzerine ikinci bir bez örtüp tekrar bastırın.

Leğendeki hamur bitene kadar bir kat hamur, bir kat bez koyarak bu işlemi tekrarlayın. En üste naylon poşeti koyun. Ağırlık yapması için kitapları üst üste dizin.

Bir kaç saat sonra kağıtları dikkatle bezlerden ayırın ve iyice kurumaları için eski gazete ya da kağıt havluların üzerine serin. Yeni kağıtlarınız kullanılmaya hazırdır.

ELMALI DENEYİ

Amaç:
Birbirine 5cm uzaklıkta saplarından asılan iki elmaya üflendiğinde elmanın davranışını gözlemek.

Gerekli malzemeler
İki adet saplı orta büyüklükte elma, 2 m kadar ince ip

Yapılışı
Sapları olan iki elmayı birer metrelik iki ip parçasına az bir uzaklıkta asın, sonra da ikisi arasından üfleyin bakalım. Ne dersiniz? Elmalar nasıl hareket edecekler?

Resimdeki çocuk biraz şaşmış gözüküyor. Haklı, çünkü onun deneyinde de elmalar birbirlerine yaklaşıyorlar! Bu işin sırrına bizden önce bilgin Bernoulli ermiş.
Diyor ki: «Bu deneyde de sizin üflemeniz, havayı hızlandırarak basıncının azalmasına yol açıyor. Çevredeki yüksek basınç alanları da elmaları alçak basınç alanlarına doğru itiyor. Elmalar da kafa kafaya tokuşuyorlar!

SİHİRLİ LİMON RESMİ
“Hazırlanan limon suyuna parmağımızı batırıp beyaz bir kâğıt üzerine görünmez resim yapılır.”
Limon suyu kuruduktan sonra resmimiz sarı boya ile yapılmış gibi ortaya çıkacaktır. Eğer bir ütü ile ütülenirse renk bu kez kahverengine dönüşecektir.

KAĞIT KATLA
“İlk anda inanmayacaksınız ama bir kâğıdın yedi kattan fazla katlaması mümkün değil. Hangi tür kâğıt ile denerseniz deneyin, büyüklüğü ne olursa olsun bu durum değişmiyor. Sekizinci kata geldiğinizde kâğıdı katlayamıyorsunuz.”

TERS ÇEVİRME
Deney leğenin üzerinde yapılır. Bardak ağzına kadar su doldurulur. Bardağın ağzı kare şeklindeki kâğıt ile kapatılır. El kâğıdın üzerine konularak çabucak ters çevrilir. Daha sonra el çekilerek gözlemlenir.
Hava kâğıdı yukarı kaldırdığı için suyun bardaktan dökülmedi

KARIŞIM DENEYİ
Masanın üzerinde küçük keselere limon, şeker, tuz, karabibir vs. koyar tadlarına bakmalarını ve düşün¬ce¬le¬rini söylemelerini ister. Daha sonra, limon suyu ve şekeri su ile karıştırıp bardaklara dökülür. Çocuklara farklı tadlardan çok yeni bir tad olduğu gösterilir.

ELEKTİRİK DENEYİ
Küçük küçük kağıt parçaları koparılarak masanın üzerine koyulur. Tarak veya kalemi yünlü bir kumaş ya da saçına iyice sürtüp kağıt parçalarına doğru yaklaştırır. Sürtünmeden meydana gelen durgun elektrik sebebiyle kağıt parçaları kaleme ya da tarağa yapışır.

GÖKGÜRÜLTÜSÜ ve ŞİMŞEK DENEYİ
İki kağıttan yapılmış kese kağıdı şişirilir ve hızla birbirine çarpıştırılır. Sonuç olarak yüksek sesle ile gelen bir patlama oluşur. Şimşek olayını göstermek için de iki balon şişirilerek birbirine hızlı ve kuvvetlice sürterek karanlık bir odada oluşan elektriklenme gösterilir.

DİŞ TEMİZLİĞİ DENEYİ
İki adet beyaz lego, iki adet kapaklı cam kavanoz, diş fırçası, diş macunu, su yiyecek ve atıkları hazırlanır. Kavanozların yarısından fazlası su ile doldurur. İçine beyaz legolar konur birinci ka¬vanozdaki legonun bir hafta boyunca fırçalanır, ikinci kavanoza her gün bir miktar yiyecek konur. Kavanozlar her gün gözlemlenir

DENEY:
Deneyin adı:Yüzen yumurta deneyi
Deneyin amacı:Tuzlu suyun yoğunluğu
Deneyde kullanılan araç gereçler:Büyük bir cam bardak,su tükenmez kalem,taze yumurta,tuz,tatlı kaşığı.
Deneyin uygulandığı yaş gurubu:5-6
Deneyin yapılışı:Su dolu bir kabın içine yumurtayı yavaşça bırakın yumurta dibe çökecektir;çünkü yumurta daha yoğundur.Daha sonra suya on tatlı kaşığı tuz konur ve yumurta tekrar suya bırakılır.Bu sefer yumurtanın yüzdüğünü göreceksiniz.
Deneyin sonucu:Tuzlu suyun yoğunluğu çoktur.

DENEY:
Deneyin adı:Buharlaşma deneyi
Deneyin amacı:Buharlaşmanın nasıl gerçekleştiği
Deneyde kullanılan araç gereçler:Su kabı
Deneyin uygulandığı yaş gurubu:5-6
Deneyin yapılışı: İçinde su dolu kabı güneşe bırakınız .Birkaç saat sonra suyun ne olduğu çocuklarla incelenir.
Deneyin sonucu:Su,güneş tarafından ısıtılır.Isınan su buharlaşır ve havaya karışır.

DENEY:
Deneyin adı:Toprakta hava deneyi
Deneyin amacı:Topraktaki hava var mı?
Deneyde kullanılan araç gereçler:Kavanoz,toprak
Deneyin uygulandığı yaş gurubu:5-6
Deneyin yapılışı:Bir kavanoza yarısına kadar toprak koyulur.Toprağın üzerine de su koyulur.
Deneyin sonucu:Toprak yüzeyinde küçük hava kabarcıklarının oluştuğunu ve bunlardan bir kısmının su içinde yükseldiği görülür.

DENEY:
Deneyin adı:Mum deneyi
Deneyin amacı:Havadaki oksijen yanmayı sağlar mı?
Deneyde kullanılan araç gereçler:Mum ,cam bardak
Deneyin uygulandığı yaş gurubu:5-6
Deneyin yapılışı:Bir mumu alıp yakarız ve üzerini bardakla kapatırız.Mum bir süre sonra söner.
Deneyin sonucu:Havasız yerde yanma olmaz.Oksijen yanmayı sağlar.

DENEY:
Deneyin adı:Havadaki basınç deneyi
Deneyin amacı:Havada basınç var mı?
Deneyde kullanılan araç gereçler:Bir bardak ve kağıt
Deneyin uygulandığı yaş gurubu:5-6
Deneyin yapılışı:Bardağı tamamen su ile doldururuz.Daha sonra ağzını bir kağıtla kapatarak ters çeviririz.
Deneyin sonucu:Bardaktaki su dökülmez ;çünkü havadaki basınç belli bir kuvvette alttan basınç yapar.

DENEY:
Deneyin adı:Havanın varlığı deneyi
Deneyin amacı:Hava var mı?
Deneyde kullanılan araç gereçler:Bir adet bardak ve kağıt.
Deneyin uygulandığı yaş gurubu:5-6
Deneyin yapılışı:Elimize boş bir bardak alalım.Kağıdı iyice buruşturarak bardağın içine sıkıştıralım.İçi su dolu bir kaba bardağın ağzı aşağı gelecek şekilde daldıralım.Biraz bekledikten sonra aynı şekilde bardağı çıkaralım.
Deneyin sonucu:Su ile kağıt arasında kalan hava suyun kağıda ulaşıp ıslatmasını engelledi.

DENEY:
Deneyin adı:Yağmurun yağması deneyi
Deneyin amacı:Yağmur nasıl oluşur?
Deneyde kullanılan araç gereçler:Su,çaydanlık
Deneyin uygulandığı yaş gurubu:5-6
Deneyin yapılışı:İçine bir miktar su konulan çaydanlık ocağa konur.Kaynadıktan sonra ,çaydanlığın ağzından buhar çıkmaya başlar.B u sırada kapağı hafifçe havaya kaldırılır ve buharın kapağa çarpması sağlanır.
Deneyin sonucu:Kapağa çarpan su taneciklerine dönüşür ve tekrar çaydanlığa dökülür.

DENEY:
Deneyin adı:Elektriklenme deneyi
Deneyin amacı:Elektriklenme nasıl oluşur?
Deneyde kullanılan araç gereçler:Plastik çubuk,yünlü kumaş,kağıt parçaları.
Deneyin uygulandığı yaş gurubu:5-6
Deneyin yapılışı:Kağıt parçalarını masanın üzerine dökeriz.Daha sonra plastik çubuğu kağıtlara dokundururuz.Birde plastik çubuğu yünlü kumaşa sürtüp ardından kağıtlara dokundururuz.Ve çocukların farkı anlamalarını sağlarız.
Deneyin sonucu:Elektrikle yüklenen kağıt parçalarını çektiği görülür.

DENEY:
Deneyin adı:Erime-donma deneyi
Deneyin amacı:Erime ve donma nasıl meydana gelir?
Deneyde kullanılan araç gereçler:İspirto ocağı,buz ve kap
Deneyin uygulandığı yaş gurubu:5-6
Deneyin yapılışı:Buzlar kaba konularak ispirto ocağında ısıtılır.Daha sonra eriyen su tekrar bir kaba konulup buzluğa yerleştirilir ve donması sağlanır.
Deneyin sonucu:Erime ve donma suyun ha değişimidir.

DENEY:
Deneyin adı:Elektrik boşalması
Deneyin amacı:Elektrik boşalması nasıl gerçekleşir?
Deneyde kullanılan araç gereçler:Yünlü kazak,tarak
Deneyin uygulandığı yaş gurubu:5-6
Deneyin yapılışı:Bulunduğumuz ortamı karatalım.Daha sonra Bir arkadaşımızın yünlü kazağını çıkarmasını gözleyiniz.Aynı şekilde bir arkadaşımızın saçını taramasını gözlemleyiniz.
Deneyin sonucu:Her iki durumda da kıvılcım görülür ve çıtırtı sesi duyulur.

DENEY:
Deneyin adı:Renkli çiçek deneyi
Deneyin amacı:Renkli çiçek nasıl oluşur?
Deneyde kullanılan araç gereçler:Beyaz karanfil,kırmızı ve mavi mürekkep
Deneyin uygulandığı yaş gurubu:5-6
Deneyin yapılışı:Çiçeğin sapını boylamasına ikiye kesin.Bir tarafını mavi ,diğer tarafını kırmızı mürekkepli kaba koyun ve gözleyin.
Deneyin sonucu:Ertesi gün çiçeğin bir tarafının mavi bir tarafının kırmızı olduğunu göreceksiniz.

DENEY:
Deneyin adıeprem deneyi
Deneyin amacıeprem nasıl meydana gelir?
Deneyde kullanılan araç gereçler:Kibrit kutuları,karton
Deneyin uygulandığı yaş gurubu:5-6
Deneyin yapılışı:Kartonun üzerine kibrit kutuları dizilir ve aniden karton alttan çekilir.
Deneyin sonucu:Kibrit kutularının devrildiği görülür.

DENEY:
Deneyin adı:Gece-gündüz deneyi
Deneyin amacı:Gece-gündüz nasıl oluşur?
Deneyde kullanılan araç gereçler:El feneri,dünya maketi
Deneyin uygulandığı yaş gurubu:5-6
Deneyin yapılışı:Feneri yakarak bir noktaya işaret koyun ve dünyayı aydınlatın.Bir tarafından da dünyayı döndürün.Olayın çocuklar tarafından gözlenmesini sağlayın.
Deneyin sonucu:Böylece işaretli bölgenin bir aydınlık bir karanlık olması sağlanır.

DENEY:
Deneyin adı:Yanardağ deneyi
Deneyin amacı:Yanardağ nasıl oluşur?
Deneyde kullanılan araç gereçler:Soda,bulaşık deterjanı,üç yemek kaşığı dolusu sirke,pamuk,kap,ince taneli toprak.
Deneyin uygulandığı yaş gurubu:5-6
Deneyin yapılışı:Kaba bir çay kaşığı kadar soda koyun.Kabın 1/3’ni sıcak suyla doldurun ve karışımı iyice çalkalayın.Kum yada toprakla bir yanardağ oluşturun.Toprağın iç kısmına kabı yerleştirin ve içine sirkeyi dökün.
Deneyin sonucu:Oluşan karışım yanardağ gibi püskürür.

DENEY:
Deneyin adı:Gök gürültüsü deneyi
Deneyin amacı:Gök gürültüsünün oluşumunu görmek
Deneyde kullanılan araç gereçler:Kese kağıdı
Deneyin uygulandığı yaş gurubu:5-6
Deneyin yapılışı:Kese kağıdı iyice şişirilir ,ağzı sıkıca tutulur.Daha sonra kese kağıdına hızla vurulur.
Deneyin sonucu:Kese kağıdı gürültü ile patlayacaktır.

DENEY:
Deneyin adı:Şimşek deneyi
Deneyin amacı:Şimşek nasıl oluşur.
Deneyde kullanılan araç gereçler:İki adet balon
Deneyin uygulandığı yaş gurubu:5-6
Deneyin yapılışı:İki balonda ilk önce şişirilir.karanlık bir odada ayrı ayrı balonlar halıya sürtülür ve daha sonra iki balon da birbirine yaklaştırılır.
Deneyin sonucu:Bulut kümelerinin aralarındaki sürtüşmeden doğan elektrik akımı şimşek olarak ortaya çıkar.

DENEY:
Deneyin adı:Fasulye çimlenmesi deneyi
Deneyin amacı:Çimlenme nasıl meydana gelir?
Deneyde kullanılan araç gereçler:Kap,pamuk,fasulye,su
Deneyin uygulandığı yaş gurubu:5-6
Deneyin yapılışı:Bir kaba pamuk tabakası yerleştirilir.üzerine fasulyeler konulur.Daha sonra ince bir tabaka pamuk yerleştirilir. Ve sulanır.
Deneyin sonucu:İki hafta sonra çimlendiğini göreceksiniz.

DENEY:
Deneyin adı:Hava deneyi
Deneyin amacı:Hava gerekli mi?
Deneyde kullanılan araç gereçler:Çiçek ve kavanoz
Deneyin uygulandığı yaş gurubu:5-6
Deneyin yapılışı:Çiçeğin üzeri kavanozla kapatılır ve gözlenmeye başlanır.
Deneyin sonucu:Bir süre sonra havasız kalan çiçek solar.

DENEY:
Deneyin adı:Erozyon deneyi
Deneyin amacı:Erozyon nasıl gerçekleşir?
Deneyde kullanılan araç gereçler:Toprak,saç kurutma makinesi
Deneyin uygulandığı yaş gurubu:5-6
Deneyin yapılışı:Toprağı tepe şeklinde yığın.Saç kurutma makinesiyle rüzgar etkisi yapın ve gözleyin.
Deneyin sonucu:Rüzgar etkisiyle toprak kayması olacaktır.

DENEY:
Deneyin adı:Balıkların yüzmesi deneyi
Deneyin amacı:Balıklar nasıl yüzer?
Deneyde kullanılan araç gereçler:Naylon torba,su,leğen
Deneyin uygulandığı yaş gurubu:5-6
Deneyin yapılışı:Birinci naylon torbaya bir bardak su koyulur ve hava kalmadan sıkıca bağlanır.İkinci torbada aynı şekilde yapılır ama ona hava üflenir.Ve su dolu leğene bırakılır.Hava olan torba yüzer.
Deneyin sonucu:Balıkların yüzme keselerinin içinde hava vardır.Böylece kolay yüzerler.

DENEY:
Deneyin adı:Gökkuşağı deneyi
Deneyin amacı:Gökkuşağı nasıl oluşur?
Deneyde kullanılan araç gereçler:Ayna,su,güneş
Deneyin uygulandığı yaş gurubu:5-6
Deneyin yapılışı:Ayna ilk önce ıslatılır.Daha sonra güneşin yansıması ile ayna duvara yansıtılır.
Deneyin sonucuuvara gökkuşağı yansıması gerçekleşir.

DENEY:
Deneyin adı:Koku alma deneyi
Deneyin amacı:Kokuları koklayarak tanıma ve tanımlayabilmelerini sağlamak,iyi ve kötü kokuları ayırt etmelerini sağlama.
Deneyde kullanılan araç gereçler:Kolonya,soğan
Deneyin uygulandığı yaş gurubu:5-6
Deneyin yapılışı:İlk önce kolonya koklatılır ardından soğan ;ama bu işlemler yapılırken gözler bağlanır.
Deneyin sonucu:Koklatılanların adı ve iyi mi kötü mü kokular olduğu sorulur.

DENEY:
Deneyin adı:İşitme deneyi
Deneyin amacı:İşitmenin gerçekleşmesi ve neye ait olduğunun tanımlatılmasını sağlamak.
Deneyde kullanılan araç gereçler:Farklı ses araçları
Deneyin uygulandığı yaş gurubu:5-6
Deneyin yapılışı:Çeşitli sesler çıkartılır.
Deneyin sonucu:Çıkan sesin neye ait olduğunu bulması sağlanır.

DENEY:
Deneyin adıokunma deneyi
Deneyin amacı:Sert ve yumuşak maddeleri tanımlayabilme.
Deneyde kullanılan araç gereçler:Pamuk,taş
Deneyin uygulandığı yaş gurubu:5-6
Deneyin yapılışı:Çocuğun gözleri bağlanır ve pamuğa ve taşa dokunması sağlanır.
Deneyin sonucu:Yumuşak olanın pamuk sert olanın taş olduğu sonucuna varılır.

DENEY:
Deneyin adı:Tat alma deneyi
Deneyin amacı:Yiyecekleri yalnız tadarak tanıma ,ekşi-tuzlu-tatlı-acı kavramlarını ayırt etmelerini sağlama.
Deneyde kullanılan araç gereçler:Tuz,şeker,limon,biber
Deneyin uygulandığı yaş gurubu:5-6
Deneyin yapılışı:Çocuğun gözleri bağlanır ve tek tek tattırılır.
Deneyin sonucu:Yiyecekleri ayırt etmeleri sağlanır.

DENEY:
Deneyin adı:İskelet deneyi
Deneyin amacı:İskeletin görevinedir?
Deneyde kullanılan araç gereçler:Makas,silgi,kağıt,yumuşak tel.
Deneyin uygulandığı yaş gurubu:5-6
Deneyin yapılışı:Kağıt insan şeklinde kesilir.Ayakta tutulmaya çalışılır.Durmadığı görülür.Daha sonra kağıda iskelet gibi yumuşak telle şekil verilir.
Deneyin sonucu:İskeletin insan vücudunu ayakta tutuğu kanısına varılır.
DENEY:
Deneyin adı:Çim adam deneyi
Deneyin amacı:Çim olayının gözlenmesi.
Deneyde kullanılan araç gereçler:Bayan çorabı,talaş,çim tohumu.
Deneyin uygulandığı yaş gurubu:5-6
Deneyin yapılışı:Bayan çorabına ilk önce çim tohumu konur.daha sonra talaşla kapatılır ve dikilir.Yüzey kısmına insan şekli verilir(düğmelerle).
Deneyin sonucu:İki hafta içinde çim adamın kafasında çimler çıkar.